W dzisiejszym społeczeństwie, gdzie liczba osób starszych stale wzrasta, coraz większe znaczenie zyskuje geriatria – dziedzina medycyny poświęcona zdrowiu i opiece nad seniorami. Warto zrozumieć, czym dokładnie jest geriatria oraz na czym polega opieka geriatryczna, aby móc zapewnić naszym bliskim starzejącym się członkom rodziny odpowiednią opiekę i wsparcie.
Czym jest geriatria?
Geriatria jest dziedziną medycyny zajmującą się zdrowiem, chorobami oraz ogólnym dobrem seniorów. Geriatrzy, czyli lekarze specjaliści z tej dziedziny, koncentrują się na zrozumieniu specyficznych potrzeb zdrowotnych i życiowych osób starszych, a także na dostosowaniu opieki medycznej i społecznej do tych potrzeb. Jednak opieka nad osobami starszymi nie ogranicza się tylko do lekarzy geriatrów. W tym procesie kluczową rolę odgrywają również opiekunowie, którzy bezpośrednio dbają o codzienne potrzeby seniorów i są blisko nich na co dzień.
Jednym z głównych aspektów geriatrii jest holistyczne podejście do pacjenta, uwzględniające nie tylko jego schorzenia medyczne, ale także aspekty społeczne, psychiczne i funkcjonalne. Geriatrzy i opiekunowie starają się poprawić jakość życia seniorów, zapobiegać utracie funkcji, oraz zapewnić im niezależność i godność w podeszłym wieku.
Co obejmuje opieka geriatryczna?
Opieka geriatryczna to kompleksowa opieka medyczna, socjalna i psychologiczna, skierowana do osób starszych, których zdrowie i funkcje życiowe ulegają pogorszeniu z powodu starzenia się oraz występowania różnych chorób przewlekłych. W ramach opieki geriatrycznej opiekunowie odgrywają kluczową rolę, zapewniając codzienną troskę i wsparcie seniorom w ich domowym otoczeniu.
Ocena geriatryczna
Centralnym punktem opieki geriatrycznej jest geriatryczna ocena całościowa (comprehensive geriatric assessment), która pozwala lekarzom i opiekunom na zrozumienie kompleksowych potrzeb zdrowotnych i życiowych seniorów. Jest to proces kompleksowej oceny zdrowia i funkcjonowania seniora, który obejmuje różnorodne obszary życia seniora.
Ocena geriatryczna obejmuje ocenę fizyczną, by zidentyfikować istniejące problemy zdrowotne, takie jak choroby przewlekłe, niedożywienie czy problemy z narządami zmysłów. Ocena psychologiczna pozwala zrozumieć stan emocjonalny seniora, ewentualne problemy z depresją, lękiem czy zaburzeniami pamięci. Aspekt funkcjonalny oceny geriatrycznej skupia się na ocenie sprawności ruchowej i wydolności fizycznej seniora, co pozwala określić jego zdolność do wykonywania codziennych czynności życiowych. Ocena społeczna uwzględnia wsparcie ze strony rodziny, sytuację mieszkaniową oraz możliwość integracji społecznej. Natomiast ocena środowiskowa bada warunki życia seniora w jego otoczeniu, takie jak bezpieczeństwo mieszkania czy dostęp do niezbędnych udogodnień.
Opiekunowie, pracując blisko seniorów, są w stanie obserwować ich codzienne funkcjonowanie oraz przekazywać informacje lekarzom, co pomaga w kompleksowej ocenie stanu zdrowia i potrzeb seniorów. Ich zaangażowanie w proces oceny geriatrycznej jest niezwykle cenne, ponieważ pozwalają oni na uwzględnienie codziennych wyzwań i problemów seniorów, które mogą mieć istotny wpływ na ich zdrowie i samopoczucie.
Dzięki geriatrycznej ocenie całościowej możliwe jest lepsze zrozumienie indywidualnych potrzeb i warunków życiowych seniorów, co pozwala na dostosowanie opieki i planu leczenia do ich konkretnych wymagań. Współpraca między lekarzami geriatrami a opiekunami jest kluczowa dla skuteczności tej oceny oraz zapewnienia seniorom odpowiedniego wsparcia i opieki, które mogą poprawić ich jakość życia w podeszłym wieku.
Zarządzanie polifarmakoterapią
Jak pisze pani Agnieszka Neumann-Podczaska „osoby starsze są konsumentami większości leków. W grupie tej prawie nie ma osób niebiorących leków. Nawet bowiem te, które nie mają chorób przewlekłych – a jest ich niewiele – stosują rozmaite preparaty wierząc, że da się przy ich pomocy spowolnić proces starzenia.”
Seniorzy często przyjmują wiele leków jednocześnie, co może prowadzić do interakcji leków, efektów ubocznych oraz złego przestrzegania zaleceń lekarskich. Polifarmakoterapia może być szczególnie skomplikowana u osób starszych, ze względu na zmiany w metabolizmie leków związane z wiekiem oraz obecność wielu chorób przewlekłych.
Opieka geriatryczna obejmuje zarządzanie polifarmakoterapią, czyli staranne monitorowanie oraz optymalizację terapii farmakologicznej seniorów. Geriatrzy i opiekunowie wspólnie pracują nad zrozumieniem skutków ubocznych leków oraz ich wpływu na ogólny stan zdrowia seniorów. Dzięki temu można unikać niepotrzebnych leków, zmniejszać ryzyko interakcji oraz zminimalizować efekty uboczne.
Opiekunowie odgrywają istotną rolę w tym procesie, pomagając seniorom w organizacji oraz przestrzeganiu zaleceń dotyczących przyjmowania leków. Regularne przypominanie seniorom o konieczności przyjmowania leków w odpowiednich dawkach i o właściwych porach może znacząco wpłynąć na skuteczność terapii oraz uniknięcie problemów związanych z niedostatecznym lub nadmiernym stosowaniem leków.
Współpraca między lekarzami geriatrami a opiekunami jest kluczowa w zapewnieniu skutecznej opieki farmakologicznej seniorów, zgodnej z ich indywidualnymi potrzebami i warunkami zdrowotnymi. Dzięki temu seniorzy mogą korzystać z korzyści terapeutycznych leków, minimalizując jednocześnie ryzyko wystąpienia negatywnych skutków ubocznych.
Rehabilitacja i terapia oraz wsparcie społeczne i emocjonalne
Opieka geriatryczna często obejmuje rehabilitację fizyczną, mowę i terapię zajęciową, które mają na celu poprawę funkcji fizycznych i umysłowych seniorów oraz ułatwienie im jak najdłuższego zachowania niezależności. Opiekunowie wspierają seniorów w codziennych ćwiczeniach rehabilitacyjnych oraz motywują ich do aktywności fizycznej, co przyczynia się do poprawy ich stanu zdrowia i samopoczucia. W Opieka247 zajmujemy się również wypożyczaniem sprzętu medycznego i rehabilitacyjnego dostosowanego właśnie do potrzeb seniorów.
W ramach opieki geriatrycznej seniorzy otrzymują również wsparcie społeczne i emocjonalne, które może obejmować terapię psychologiczną, wsparcie rodzinne oraz dostęp do grup wsparcia. Opiekunowie pełnią rolę towarzyską dla seniorów, słuchając ich potrzeb i problemów oraz zapewniając im wsparcie emocjonalne w trudnych chwilach. Ich obecność i zaangażowanie odgrywają istotną rolę w zapewnieniu seniorom poczucia bezpieczeństwa i akceptacji.
Dzięki współpracy lekarzy geriatrów i opiekunów, opieka geriatryczna może być kompleksowa i skuteczna, dostosowując się do indywidualnych potrzeb oraz warunków życia seniorów.
Podsumowanie
Geriatria i opieka geriatryczna odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu seniorom godnego życia, zdrowia i komfortu w podeszłym wieku. Dzięki holistycznemu podejściu i kompleksowej opiece, seniorzy mogą cieszyć się jak najdłużej niezależnością i jakością życia, mając pewność, że są odpowiednio wspierani i troszczą się o nich specjaliści zajmujący się geriatrią.
Hanna Kotecka to ceniona ekspertka w dziedzinie polityki społecznej, która swoją wiedzę i doświadczenie w tej dziedzinie skutecznie wykorzystuje w codziennym działaniu. Aktywnie współpracuje z miejskim ośrodkiem pomocy, angażując się w projekty mające na celu poprawę warunków bytowych osób w podeszłym wieku. Ostatnio, poszerzając swoje działania, Hanna dołączyła do zespołu Opieka247, gdzie dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem, przyczyniając się do podnoszenia standardów opieki nad seniorami. Jej praca jako ekspertki oraz zaangażowanie w wolontariat świadczą o głębokim oddaniu sprawie poprawy jakości życia osób schorowanych i starszych.